Voortzetting van raciale apartheid benadeelt Indonesische oorlogsslachtoffers
The Jakarta Post, 10 februari 2022, Door: Yanuar Pribadi
[Dit opiniestuk werd afgewezen door de opinie-redacties van Volkskrant, NRC, Trouw, Het Parool, De Groene Amsterdammer.]
Onder de noemer ‘collectieve erkenning’ maakte de Nederlandse overheid
in oktober 2021 bekend dat ze de komende vier jaar 20,4 miljoen euro uittrekken voor de Indische gemeenschap als blijk van waardering en om ze te bedanken voor hun betekenis voor Nederland.
De gemeenschap bestaat uit Indische Nederlanders wiens familiegeschiedenis verbonden is met de koloniale bezetting van Indonesië. Het gaat om multi-etnische, niet-witte Nederlanders met Indonesische roots die zich identificeren als ‘Indisch’. Deze term heeft betrekking op de naam die de Nederlandse kolonisatoren gaven aan het grote gebied dat ze zich toe-eigenden: Nederlands-Indië
De voorouders van Indische Nederlanders waren geen voorstanders van de Republiek Indonesië toen die op 17 augustus 1945 als onafhankelijke staat werd uitgeroepen. Dat is de reden dat zij naar Nederland kwamen en het verklaart waarom hun nakomelingen zich niet als Indonesiërs identificeren. Sterker nog, de mensen die zich Indisch noemen, zijn vaak beledigd als witte Nederlanders hen voor Indonesiërs aanzien.
Voor alle duidelijkheid, deze peperdure “collectieve erkenning” is niet bedoeld voor mij, een in Nederland wonende Indonesiër. In een officiële brief stelt de Nederlandse regering dat het gaat om de erkenning van het leed dat Indische Nederlanders hebben doorgemaakt tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Ik vind dit gebaar totaal misplaatst en ongepast: de Indische identiteit is erg koloniaal. Met dit enorme geldbedrag wordt het koloniale verleden niet veroordeeld maar vereerd.
De miljoenen voor ‘Indisch Nederland’ staan in schril contrast met de bedragen waarmee Indonesische oorlogsslachtoffers zijn gecompenseerd. In de afgelopen jaren heeft stichting K.U.K.B succesvolle rechtszaken gevoerd tegen de Nederlandse staat. In het geval van Indonesische weduwen van mannen die tussen 1945-1949 werden geëxecuteerd, oordeelde de rechtbank in Den Haag dat de staat hen elk €20.000 euro aan schadevergoeding moest betalen. Maar vanaf het moment dat kinderen van slachtoffers ook gingen procederen begon de rechtbank met het toekennen van beschamend lage bedragen. Het laagste bedrag dat is betaald was € 123,48!
Hiermee laat de Nederlandse overheid haar ware gezicht zien: een in duister gehuld gezicht met gelaatstrekken van apartheid en racisme, waarbij de verraders (Indische Nederlanders) opnieuw door de daders (witte Nederlanders) worden beloond.
Zoals in het verleden geeft de Nederlandse overheid nog steeds graag schouderklopjes aan hun meest trouwe helpers terwijl de slachtoffers van het kolonialisme worden afgewezen en genegeerd. Wat dat betreft is er in de onderlinge verhoudingen nog weinig veranderd sinds de koloniale tijd toen Indische Nederlanders hoger in aanzien stonden dan de inheemse bevolking die denigrerend ‘inlanders’ werd genoemd.
Dit heeft alles te maken met het 3-laagse apartheidssysteem dat Nederland in de kolonie hanteerde. Dit systeem was uniek, omdat het een speciale klasse van Indische gelijkgestelden creëerde. Wettelijk gezien bestond de hoogste klasse van de Nederlandse koloniale samenleving uit zowel witte als bruine mensen. Echter niet alle Indo’s (mensen van gemengd Euro-Aziatische afkomst) werden toegelaten. Bepalend was de keuze van de vader: hij moest beslissen of hij zijn nazaten van gemengde afkomst juridisch wilde erkennen of niet. Als hij daarvoor koos dan werden zijn bruine kinderen, in elk geval voor de wet, gelijkgesteld aan Europeanen.
Door dit raciale apartheidssysteem ontstond een speciale groep: Indo-Europeanen. Op enkele uitzonderingen na zijn de meeste leden van de Indische gemeenschap in Nederland afkomstig van deze geassimileerde klasse van bruine Europeanen. De collectieve erkenning is uitsluitend gericht op deze groep.
Kortom, de Nederlandse overheid investeert nu dit enorme bedrag om de Indische koloniale identiteit levend te houden. Het is schaamteloos hoe miljoenen euro’s worden ingezet om een koloniale cultuur en erfgoed, onderdeel van een racistische categorie, te eren.
Daarbij wordt ook nog eens aan culturele toe-eigening gedaan. Men wekt de indruk dat traditionele gerechten als gado-gado en nasi goreng typisch ‘Indisch’ zijn, terwijl het Indonesisch is! Dus wat bedoelen mensen als ze de ‘Indische cultuur’ willen behouden? De koloniale cultuur? Willen ze de racistische apartheidscultuur vieren als iets moois?
De ironie is dat Indische mensen dan wel pronken met Indonesisch cultureel erfgoed maar tegelijkertijd geen Indonesiërs genoemd willen worden. Als gemengde tussengroep voelen zij zich geen Nederlanders en geen Indonesiërs, maar dat gevoel is niet evenwichtig. De Nederlandse kant weegt zwaarder dan de Indonesische kant en dat heeft een reden. Het komt voort uit de koloniale indoctrinatie dat ‘inlanders’, nu Indonesiërs, minder waard zijn.
Ze beschouwen ons, Indonesiërs, niet als mensen die ook een stem hebben en voor wie het beledigend is om geconfronteerd te worden met de verheerlijking van een racistische categorie uit het verleden. Enerzijds eigenen Indische mensen in Nederland zich delen van ons nationaal erfgoed toe, het eten, de batik, de muziek, terwijl ze aan de andere kant grotendeels voorbijgaan aan onze kijk op kolonialisme als een systeem van onderdrukking.
Er is niks mis met het hebben van een gemengde identiteit (dit is hoe mensen Indisch vaak uitleggen, alsof het alleen gaat om het hebben van meerdere etnische achtergronden waaronder Europees) maar het probleem is de koloniale elitegroep van bruine gelijkgestelde mensen die Nederland heeft gecreëerd. Het feit dat ze werden geassimileerd, met veel rechten en privileges, verklaart waarom de meesten van hen de Republiek Indonesië niet steunden waarna ze in Nederland zijn beland. Met andere woorden: Indisch staat voor veel meer dan alleen ‘van gemengde afkomst zijn’. Het is één ding om te erkennen dat Indische Nederlanders een multi-etnische achtergrond hebben, maar het is iets anders om de juridische racistische categorie te cultiveren die er historisch aan verbonden is. Deze koloniale identiteit, die draait om gelijkstelling aan Europeanen, moet worden afgeworpen in plaats van te worden vereerd.
Kortom, het besluit van de Nederlandse overheid om € 20,4 miljoen extra uit te trekken toont eens te meer aan dat de VOC-mentaliteit nog altijd diepgeworteld zit in deze roofstaat. Deze is geïnstitutionaliseerd tot in alle lagen van de Nederlandse samenleving.
Raakt het niet eens tijd dat Nederlanders in het reine komen met de eeuwenlange bezetting van Indonesië? Ze zouden kunnen beginnen met toe te geven dat de illegale bezetting van de Indonesische archipel een strafbaar feit is. Het Indonesische volk dat onder de bezetting heeft geleden verdient hogere herstelbetalingen. Op zijn minst een bedrag dat gelijkstaat aan de “collectieve erkenning” van € 20,4 miljoen.
Het koloniale perspectief moet met wortel en tak worden vernietigd. Wij verdienen niet alleen een gelijke behandeling maar er moet ook gerechtigheid komen voor de misdaden die zijn begaan, in lijn met hoe K.U.K.B de strijd in de rechtszaal heeft gevoerd. Apartheid moet voor eens en altijd verdwijnen en de geschiedenis herschreven!
Uiteindelijk draait het allemaal om de vraag die K.U.K.B.-voorzitter Jeffry Pondaag altijd stelt: “waar haalt Nederland het recht vandaan om een land dat 18.000 kilometer ver ligt als hun bezit te beschouwen?”
—
De auteur is penningmeester van Stichting Comité Nederlandse Ereschulden (KUKB)
Download hier de aankondiging van de Nederlandse overheid: 
Lees ook: