Volkskrant, Door: Jeffry Pondaag, 14 augustus, 2019

“15 augustus is weer de zogenaamde ‘Indië-herdenking’, waarbij de capitulatie van Japan wordt herdacht. Wat mij stoort is dat het tijdens die herdenking niet gaat over de in 1945 meer dan 70 miljoen tellende lokale bevolking. Ook al zeggen ze formeel dat iedereen herdacht wordt, het narratief tijdens die herdenking draait om de Indische gelijkgestelden en de witte Belanda’s (de zogenaamde Totoks) als slachtoffers van de Japanse bezetting. Deze mensen vergeten dat zij zelf deel uitmaakten van een bezettende macht.

Voor ons Indonesiërs betekent 15 augustus niets. Vanuit Indonesisch perspectief kwam er een einde aan de Nederlandse bezetting met de inval van Japan in 1942. Wij vieren onze Onafhankelijkheidsdag op 17 augustus, omdat onze eerste president Sukarno toen in 1945 de onafhankelijkheid uitriep.

Belediging

Wat mij als Indonesiër dwarszit, is dat Nederland tot op de dag van vandaag vasthoudt aan 27 december 1949 als dé datum dat wij onafhankelijk werden. Dat is behalve een belediging, in strijd met onze grondwet die uitgaat van 1945. Wat mij betreft betekent dit dat de Nederlandse ambassade in Jakarta illegaal is. Het bewijs dat Nederland nog steeds aan 1949 vasthoudt, vormen de juridische claims die ik met mijn stichting Comité Nederlandse Ereschulden indien. De rechtbank in Den Haag spreekt consequent over ‘Nederlandse onderdanen’ als zij het heeft over de Indonesische slachtoffers van Nederlands oorlogsgeweld in de periode 1945-1949. Terwijl, logischerwijs, als de Nederlandse staat 1945 juridisch erkende, de rechtbank over ‘Indonesiërs’ zou moeten spreken.

Het is hoog tijd dat dit duidelijk wordt uitgelegd. Het Nederlandse volk moet weten hoe de vork in de steel zit. Hoe is het mogelijk om op 15 augustus het einde van de Tweede Wereldoorlog te herdenken, terwijl Nederland na 1945 gewoon doorging als bezetter van Indonesië?

Met de wetenschap hoe het is om zelf bezet te worden door Duitsers en Japanners gaven de Belanda’s na 1945 niet op. Terwijl hun eigen land nog in puin lag, pleegden ze opnieuw oorlogsmisdaden en begingen grove schendingen van de mensenrechten in Indonesië.

Koninklijk bezoek

Volgend jaar staat weer, net als in 1995, een koninklijk bezoek aan Indonesië gepland. Mijn boodschap aan Wilhelmina’s achterkleinzoon Willem-Alexander: je kunt er niets aan doen dat je voorouders koloniaal waren, maar je moet weten dat het kapitaal dat zij in eeuwen hebben opgebouwd, bloedgeld is. Het is aan jou hoe je met zo’n belast verleden omgaat. Als je in augustus 2020 naar mijn land afreist, biedt het Indonesische volk dan op zijn minst algemene excuses aan. En kom op tijd, aangezien je moeder in 1995 vier dagen te laat was. Ga naar het graf van onze eerste president Sukarno en betoon hem eer.”
—

Jeffry Pondaag is voorzitter van het Comité Nederlandse Ereschulden.